Blockchain đã trở thành từ khóa hot trong ngành công nghệ. Nhưng bạn có biết đúng nghĩa của nó là gì? Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giải thích về công nghệ blockchain là gì, cách hoạt động của nó và tầm ảnh hưởng của nó đối với cuộc cách mạng công nghiệp 4.0.
Mục lục
Blockchain là gì?
Blockchain là gì? Về bản chất, blockchain là một hệ thống lưu trữ dữ liệu kỹ thuật số phân tán, có khả năng tổ chức dữ liệu theo bất kỳ hình thức nào. Một hệ thống blockchain có khả năng ghi chép thông tin liên quan đến giao dịch tiền điện tử, quyền sở hữu NFT hoặc các hợp đồng thông minh trong lĩnh vực DeFi.
Dù có thể lưu trữ các loại thông tin này trên các cơ sở dữ liệu thông thường, nhưng đặc trưng nổi bật của blockchain chính là tính phi tập trung của nó. Thay vì được quản lý tại một vị trí duy nhất bởi một quản trị viên tập trung, blockchain được lưu giữ trên nhiều máy tính khác nhau trên mạng, với nhiều bản sao giống nhau. Mỗi máy tính trong mạng này được gọi là một nút.
Cách thức hoạt động của blockchain là gì?
Cái tên “blockchain” không được chọn ngẫu nhiên để sử dụng như hiện nay, mà có lý do riêng. Blockchain thường được miêu tả như một “chuỗi” gồm các “khối” dữ liệu riêng lẻ. Khi dữ liệu mới được thêm vào mạng theo định kỳ, một “khối” mới sẽ được tạo ra và nối vào “chuỗi” đã có. Quá trình này liên quan đến việc tất cả các nút trong hệ thống cập nhật phiên bản blockchain của mình để đảm bảo chúng giống nhau.
Cách các khối mới được tạo ra là chìa khóa giải thích tại sao blockchain được coi là an toàn. Đa số các nút phải xác minh và xác nhận tính hợp pháp của dữ liệu mới trước khi một khối mới có thể được thêm vào sổ cái kỹ thuật số. Đối với tiền điện tử, điều này có thể liên quan đến việc đảm bảo rằng các giao dịch mới trong một khối không bị gian lận hoặc sử dụng tiền không hợp lệ. Điều này khác với cơ sở dữ liệu độc lập hoặc bảng tính, nơi một cá nhân có thể thay đổi dữ liệu mà không cần sự giám sát.
Một chuyên gia về blockchain đã giải thích: “Sau khi đạt được sự đồng thuận, một khối sẽ được thêm vào chuỗi và các giao dịch cơ bản được ghi lại trong sổ cái phân tán. Các khối được liên kết với nhau một cách an toàn, tạo thành một chuỗi kỹ thuật số bảo mật từ đầu đến cuối”. Các giao dịch thường được bảo mật bằng mật mã, tức là các nút phải giải quyết các phương trình toán học phức tạp để xử lý một giao dịch.
Sarah Shtylman, một cố vấn blockchain của Perkins Coie, nói: “Như một phần thưởng cho nỗ lực xác thực các thay đổi trong dữ liệu được chia sẻ, các nút thường được thưởng bằng một lượng tiền điện tử mới của blockchain”.
Có hai loại blockchain là công khai và riêng tư. Trong blockchain công khai, bất kỳ ai cũng có thể tham gia, có nghĩa là họ có thể đọc, viết hoặc kiểm tra dữ liệu trên blockchain. Việc thay đổi các giao dịch đã được ghi lại trong một blockchain công khai rất khó vì không có một cơ quan duy nhất kiểm soát các nút của blockchain.
Trong khi đó, một blockchain riêng tư được kiểm soát bởi một tổ chức hoặc nhóm người. Chỉ có tổ chức hoặc nhóm đó mới có quyền quyết định ai được mời vào hệ thống, và sau đó họ có quyền thay đổi chuỗi khối. Quy trình này của blockchain riêng tư tương tự như một hệ thống lưu trữ dữ liệu nội bộ, ngoại trừ việc mở rộng trên nhiều nút để tăng tính bảo mật.
Ưu nhược điểm của Blockchain là gì?
Ưu điểm của blockchain là gì?
Blockchain, với những ưu điểm vượt trội của nó, mang lại nhiều lợi ích đáng kể như sau:
Độ chính xác cao hơn của các giao dịch: Một trong những đặc điểm nổi bật của blockchain là sự xác thực giao dịch thông qua quá trình xác minh từ nhiều nút khác nhau trên mạng. Bằng cách này, khả năng xảy ra lỗi trong quá trình giao dịch được giảm thiểu đáng kể, từ đó tăng độ tin cậy và chính xác của hệ thống.
Loại bỏ trung gian: Trong quá trình sử dụng blockchain, hai bên tham gia giao dịch có thể thực hiện và hoàn thành giao dịch mà không cần sự can thiệp của bất kỳ bên thứ ba trung gian nào. Điều này mang lại hai lợi ích quan trọng là tiết kiệm thời gian và giảm chi phí thanh toán liên quan đến các đơn vị trung gian như ngân hàng.
Tính bảo mật mạnh mẽ: Với cơ chế mạng phi tập trung, blockchain tạo ra một môi trường an toàn và khó bị xâm phạm. Việc thực hiện các giao dịch gian lận trở nên rất khó khăn, thậm chí là không thể. Để tiến hành các giao dịch giả mạo, một kẻ tấn công sẽ phải tấn công và thay đổi dữ liệu của tất cả các nút trong mạng.
Tính hiệu quả trong việc chuyển tiền: Với khả năng hoạt động liên tục 24/7, blockchain mang đến sự thuận tiện và hiệu quả cao khi thực hiện việc chuyển tiền và tài sản. Đặc biệt, trên phạm vi quốc tế, người dùng không cần phải chờ đợi nhiều ngày để các ngân hàng hoặc cơ quan chính phủ xác nhận giao dịch theo cách truyền thống. Thay vào đó, việc chuyển tiền qua blockchain có thể thực hiện ngay lập tức và một cách an toàn.
Tóm lại, blockchain mang đến sự cải thiện đáng kể trong độ chính xác, tính hiệu quả và tính bảo mật của các giao dịch. Sự phát triển và áp dụng rộng rãi của công nghệ này đã mở ra nhiều cơ hội mới và định hình lại cách thức thực hiện các hoạt động tài chính và kinh doanh trên toàn cầu.
Nhược điểm của blockchain là gì?
Mặc dù blockchain có nhiều ưu điểm đáng kể, tuy nhiên, vẫn tồn tại một số nhược điểm như sau:
- Giới hạn giao dịch mỗi giây: Blockchain phụ thuộc vào một mạng lưới lớn hơn để phê duyệt các giao dịch, do đó, tốc độ của nó bị hạn chế. Chẳng hạn, Bitcoin chỉ có thể xử lý khoảng 4,6 giao dịch mỗi giây.
- Chi phí năng lượng cao: Việc duy trì hoạt động của tất cả các nút để xác minh giao dịch đòi hỏi lượng điện năng lớn hơn đáng kể so với việc sử dụng một cơ sở dữ liệu đơn lẻ hoặc một bảng tính thông thường. Điều này không chỉ làm cho các giao dịch dựa trên blockchain trở nên đắt đỏ hơn, mà còn tạo ra một tác động tiêu cực đến môi trường.
- Rủi ro mất tài sản: Một số tài sản kỹ thuật số được bảo vệ bằng việc sử dụng một khóa mật mã, chẳng hạn như cryptocurrency trong một ví blockchain. Việc bảo vệ cẩn thận chìa khóa này là vô cùng quan trọng. Nếu chủ sở hữu tài sản kỹ thuật số đánh mất khóa riêng tư, không có cách nào khôi phục nó và tài sản đó sẽ bị mất vĩnh viễn.
- Tiềm năng cho hoạt động bất hợp pháp: Sự phân quyền của blockchain tạo ra sự riêng tư và bảo mật, tuy nhiên, đồng thời cũng tạo ra tiềm năng cho các hoạt động bất hợp pháp. Điều này khiến blockchain trở thành một mục tiêu hấp dẫn đối với các tội phạm. Việc theo dõi các giao dịch bất hợp pháp trên blockchain khó hơn so với việc thông qua các giao dịch ngân hàng có liên quan đến danh tính của một cá nhân.
Ứng dụng của blockchain là gì?
Công nghệ blockchain được áp dụng cho một loạt mục đích khác nhau, từ việc cung cấp dịch vụ tài chính cho đến quản lý hệ thống bỏ phiếu. Dưới đây là các ứng dụng phổ biến của blockchain mà đã được sử dụng:
- Tiền điện tử: Hiện nay, ứng dụng phổ biến nhất của blockchain là trong lĩnh vực tiền điện tử như Bitcoin hoặc Ethereum. Khi người dùng mua, trao đổi hoặc chi tiêu tiền điện tử, các giao dịch sẽ được ghi lại trên một blockchain. Sự phổ biến của blockchain càng gia tăng khi càng có nhiều người sử dụng tiền điện tử.
- Ngân hàng: Bên cạnh tiền điện tử, blockchain cũng được sử dụng để xử lý các giao dịch bằng tiền tệ fiat như USD và EUR. Công nghệ này giúp cho việc gửi tiền qua ngân hàng trở nên nhanh chóng hơn và các giao dịch có thể được xác minh nhanh chóng ngoài giờ làm việc thông thường.
- Chuyển quyền sở hữu tài sản: Blockchain cũng có thể được sử dụng để ghi lại và chuyển quyền sở hữu các tài sản khác nhau. Hiện nay, công nghệ này đang rất phổ biến trong lĩnh vực tài sản kỹ thuật số như NFT – đại diện cho quyền sở hữu nghệ thuật kỹ thuật số và video.
- Hợp đồng thông minh: Một ứng dụng khác của blockchain là sự tự thực hiện của các hợp đồng thông minh, thường được gọi là “hợp đồng thông minh”. Các hợp đồng số này được tự động phát hành sau khi các điều kiện được đáp ứng.
- Giám sát chuỗi cung ứng: Chuỗi cung ứng bao gồm một lượng lớn thông tin, đặc biệt là khi hàng hóa được vận chuyển từ nơi này sang nơi khác trên toàn cầu. Việc lưu trữ thông tin này trên blockchain sẽ giúp việc theo dõi và giám sát chuỗi cung ứng trở nên dễ dàng hơn.
- Bỏ phiếu: Các chuyên gia đang nghiên cứu cách áp dụng blockchain để ngăn chặn gian lận trong quá trình bỏ phiếu. Trong lý thuyết, việc sử dụng blockchain cho bỏ phiếu sẽ cho phép mọi người gửi phiếu bầu mà không bị giả mạo.
Kết luận
Từ việc ghi chép giao dịch tiền điện tử cho đến ứng dụng trong quản lý chuỗi cung ứng, blockchain đã chứng tỏ được sự tiềm năng to lớn của nó. Công nghệ này không chỉ tạo ra sự minh bạch và an toàn mà còn mở ra cơ hội cho việc cải thiện hiệu suất và giảm chi phí trong nhiều ngành công nghiệp khác nhau. Bài viết trên đã giải thích rõ cho bạn đọc blockchain là gì. Hy vọng bạn đọc đã có thêm cái nhìn về blockchain và ứng dụng của nó. Hãy theo dõi https://iblockchain.edu.vn/ để cập nhật thêm nhiều thông tin về công nghệ blockchain.
