Hiệu ứng Bandwagon là gì? Phân tích tính hai mặt của Bandwagon. Hiệu ứng này được ứng dụng như thế nào? Hiệu ứng Bandwagon có nguy hiểm không? Làm thế nào để tránh hiệu ứng Bandwagon? Tất cả sẽ được iBlockchainedu giải đáp ngay trong bài viết này.
Mục lục
Hiệu ứng Bandwagon là gì?
Bandwagon là gì? Bandwagon, một thuật ngữ thường được sử dụng để chỉ một phương tiện vận chuyển như tàu hoặc xe được dùng để chở các đoàn diễu hành, gánh xiếc hoặc các đoàn giải trí trong quá trình lưu diễn. Tuy nhiên, Bandwagon còn được sử dụng trong thị trường tiền mã hóa để chỉ cách mà mỗi người tiếp nhận một hành động, phong cách hoặc thái độ của một ai đó bởi đại đa số mọi người đều làm như vậy. Hiệu ứng đoàn tàu này cho thấy nếu có nhiều người tham gia vào một hành động, càng nhiều người tham gia thì số lượng người đó sẽ tiếp tục gia tăng và cứ thế nối tiếp nhau.
Trong kinh tế học, Bandwagon được áp dụng để chỉ tình huống khi giá cả một loại sản phẩm giảm, thì nhu cầu mua của khách hàng sẽ tăng lên. Người tiêu dùng sẽ chạy theo phản ứng của số đông và săn hàng giảm giá. Do đó, khi hiệu ứng này xuất hiện thì cung sẽ thấp hơn cầu rất nhiều. Năm 2017, thị trường tiền mã hóa đã trải qua hiệu ứng đoàn tàu này. Tại thời điểm đó, tổng khối lượng giao dịch của thị trường tiền mã hóa đạt mức trung bình 3 tỷ đô la Mỹ mỗi ngày.
Ngoài ra, Bandwagon còn được xem như một hiệu ứng tâm lý và có tên gọi khác là “5 con khỉ và 1 nải chuối”. Nếu một người nào đó gặp phải hội chứng tâm lý này, hành động của họ sẽ bị chi phối bởi những người xung quanh. Hiệu ứng đoàn tàu Bandwagon được áp dụng trong nhiều lĩnh vực nhằm điều chỉnh hành vi của con người.
Lịch sử ra đời của hiệu ứng Bandwagon là gì?
Lịch sử ra đời hiệu ứng Bandwagon là gì? Vào năm 1848, một nghệ sĩ giải trí tên Dan Rice đã bắt đầu chiến dịch vận động chính trị cho ứng cử viên tổng thống Zachary Taylor bằng cách đi du lịch khắp đất nước. Đoàn xe của Rice đã trở thành trung tâm của chiến dịch của Taylor, và ông ta đã khuyến khích những người trong đám đông “nhảy lên đoàn tàu” và ủng hộ Taylor. Những người khác sau đó đã bắt đầu làm theo mặc dù không biết chuyện gì đang diễn ra.
Sau khi chiến dịch thành công, việc Taylor đắc cử tổng thống đã trở thành một tiền lệ cho các chính trị gia khác trong tương lai để sử dụng đoàn tàu trong các chiến dịch tranh cử của họ với hy vọng đạt được kết quả tương tự. Điều này đã dẫn đến sự phổ biến của việc sử dụng đoàn tàu trong các chiến dịch vận động chính trị ở đầu thế kỷ 20. Tuy nhiên, với thời gian, các đoàn tàu đã trở thành một từ ngữ mang tính chỉ trích để mô tả hiện tượng xã hội muốn trở thành một phần của đám đông, kể cả khi nó đi ngược lại với những nguyên tắc hoặc niềm tin của họ.
Bandwagon là gì? Hiệu ứng 5 con khỉ và 1 nải chuối
Bandwagon là gì? Tại sao gọi đó là hiệu ứng 5 con khỉ và 1 nải chuối? Một số nhà khoa học thế kỷ 19 đã thực hiện một thí nghiệm để chứng minh hiệu ứng đoàn tàu. Họ đưa năm con khỉ vào một cái chuồng có một chiếc thang, trên đỉnh của thang là một nải chuối. Ban đầu, khi bất kỳ con khỉ nào leo lên thang để lấy nải chuối thì tất cả các con khỉ còn lại đều bị xịt nước lạnh. Từ đó, các con khỉ khác sẽ cản trở con khỉ đầu tiên và đánh đập nó. Sau một thời gian dài, các con khỉ đã ngừng leo lên thang bất kể sự cám dỗ của nải chuối vì sợ bị đánh. Nhà khoa học tiếp tục thay thế một con khỉ mới vào chuồng.
Con khỉ mới leo lên thang để lấy nải chuối và bị đám khỉ còn lại đánh đập. Sau nhiều lần bị đánh, con khỉ mới hiểu rằng không được leo lên chiếc thang nếu không muốn bị đánh dù không hiểu lý do tại sao. Tiếp theo, một con khỉ khác được thay thế và sự việc lại diễn ra như cũ. Cứ như vậy, cho đến khi cả năm con khỉ được thay thế, mọi con khỉ đều ngưng leo lên thang dù chưa từng bị xịt nước lạnh.
Vào năm 1848, Dan Rice – một anh hề nổi tiếng đã sử dụng đoàn xe Bandwagon của mình cùng với âm nhạc để thu hút sự chú ý cho một cuộc vận động chính trị và kết quả là ông rất thành công. Hiệu ứng đoàn tàu (Bandwagon effect) bắt đầu được sử dụng rộng rãi để ám chỉ một người có khuynh hướng làm theo hoặc tin theo một việc nào đó có nhiều người làm dù có thể chẳng hiểu lý do tại sao.
Nhờ vào sự thành công của Dan Rice, nhiều nhà chính trị gia khác đã cũng tham gia vào đoàn xe, tạo ra một hiệu ứng Bandwagon. Trong thời gian diễn ra cuộc tranh cử tổng thống vào năm 1900, hiệu ứng này đã trở thành một chuẩn mực trong vận động tranh cử và thậm chí đã được sử dụng để tạo thành thành ngữ “jump on the bandwagon”, hàm ý việc chế giễu và chê bai những người cố gắng bon chen ăn theo thành công của người khác mà không quan tâm đến đối tượng là ai.
Tính hai mặt của hiệu ứng Bandwagon là gì?
Lợi ích và tác hại của hiệu ứng Bandwagon là gì? Hiệu ứng Bandwagon có thể mang lại lợi ích trong một số tình huống, đặc biệt là trong khía cạnh kinh tế. Nó cho phép mọi người tiết kiệm chi phí thu thập thông tin bằng cách dựa vào kiến thức và ý kiến của những người khác. Ví dụ, khi bạn đến một quán ăn mới và không biết chọn món gì trong menu, việc chọn món ăn dựa trên những gợi ý dựa trên món ăn được nhiều người dùng gọi nhất có thể giúp bạn chọn được món ăn phù hợp.
Tuy nhiên, hiệu ứng Bandwagon cũng cho thấy rõ sự bất cập của nó: điều gì tốt cho số đông có thể sẽ không tốt cho bạn. Điều này đặc biệt đúng trong trường hợp quyết định tiêu dùng và sở thích của người khác không phù hợp với bạn hoặc bạn không có thông tin chính xác về chất lượng của sản phẩm. Việc đưa ra quyết định và hành động không dựa trên các chuẩn mực được xã hội chấp nhận có thể gây bất lợi cho chính bạn trong một số trường hợp nhất định.
Ứng dụng của Bandwagon là gì?
Như đã đề cập ở đầu bài viết, hiệu ứng bandwagon hay còn được gọi là tâm lý bầy đàn là một hiện tượng rất phổ biến và được áp dụng rộng rãi trong đời sống hàng ngày của chúng ta. Nó xuất hiện ở nhiều lĩnh vực, bao gồm cả thị trường tiền điện tử, nơi mà nhiều nhà giao dịch hoặc chủ sở hữu coin và token thường bị ảnh hưởng bởi những người nổi tiếng trong cộng đồng (KOL), có nghĩa là họ sẽ mua và giữ những đồng tiền nhất định sau khi những KOL này kêu gọi. Vì vậy, việc xây dựng cộng đồng cho mình là rất quan trọng đối với các KOL, bởi khi cộng đồng lớn mạnh hơn, tiếng nói của họ sẽ được coi trọng hơn.
Hiệu ứng bandwagon cũng được áp dụng trong lĩnh vực thực phẩm và đồ uống, nơi mà người mua hàng lần đầu thường chọn những sản phẩm của thương hiệu mà họ thấy ít hàng trên kệ, vì họ nghĩ rằng nó có chất lượng tốt và được nhiều người mua. Các quán ăn uống cũng thường có những loại “Best seller” trong menu, và người tiêu dùng thường chọn những món ăn này vì nghĩ rằng chúng có vị ngon và được nhiều người yêu thích.
Tâm lý bầy đàn cũng được áp dụng trong lĩnh vực thời trang, nơi mà nhiều người bị ảnh hưởng bởi những người nổi tiếng và văn hóa đại chúng, áp dụng một phong cách thời trang nhất định sau khi nhìn thấy thần tượng của họ. Điều này cũng là cơ hội tuyệt vời cho một số hãng thời trang tăng doanh số.
Trong lĩnh vực âm nhạc, khi nghệ sĩ gia nhập ngành công nghiệp âm nhạc, sự nổi tiếng của họ sẽ tăng vọt khi có nhiều người bắt đầu nghe các bài hát của họ, giới thiệu hoặc chia sẻ âm nhạc của họ trên các nền tảng xã hội.
Khi sử dụng trong social media, ví dụ như TikTok, hiệu ứng Bandwagon có thể gây ra những tác động đáng lo ngại. Khi một số lượng người sử dụng mạng xã hội tăng lên, các cá nhân khác cũng sẽ dần đổ vào để sử dụng nó.
Sự nguy hiểm của hiệu ứng Bandwagon là gì?
Tuy nhiên, điều này có thể không phải là điều tốt đối với mỗi cá nhân, bởi vì mỗi người có cách tiếp cận và quyết định khác nhau. Đưa ra quyết định dựa trên số đông chưa chắc đã đúng và có thể dẫn đến những hậu quả không mong muốn. Điều này chỉ đơn giản là chuẩn mực được xã hội công nhận và không chắc chắn rằng nó phù hợp với mỗi cá nhân.
Mặc dù việc lắng nghe ý kiến của người khác có thể giúp tạo ra một cái nhìn toàn diện, nhưng không ai có thể đưa ra quyết định thay bạn. Vì vậy, hãy tự đánh giá và tin tưởng vào khả năng đưa ra quyết định của chính mình. Điều này sẽ giúp tránh khỏi những tác động tiêu cực của hiệu ứng Bandwagon.
Cách tránh hiệu ứng Bandwagon là gì?
Mặc dù không thể loại bỏ hoàn toàn hiệu ứng Bandwagon, nhưng có thể ngăn ngừa bằng cách suy nghĩ kỹ trước khi đưa ra quyết định, luôn bình tĩnh trong những tình huống khó khăn và không theo đuổi quan điểm của số đông khi có các lựa chọn thay thế. Những bước đơn giản này sẽ giúp mỗi cá nhân đưa ra quyết định độc lập và tránh khỏi những tác động tiêu cực của hiệu ứng Bandwagon.
Kết luận
Tổng kết lại, hiệu ứng Bandwagon không chỉ xuất hiện trong social media, mà còn xuất hiện trong nhiều lĩnh vực khác nhau như F&B, thời trang, âm nhạc, tài chính, vv. Hiểu rõ hiệu ứng này sẽ giúp mỗi cá nhân đưa ra quyết định đúng đắn và tránh khỏi những tác động tiêu cực của nó. Hy vọng bạn đã có thể hiểu được hiệu ứng Bandwagon là gì và có thể đưa ra những quyết định đúng đắn cho riêng mình. Hãy tham khảo thông tin tại trang iBlockchainedu để có thêm kiến thức về blockchain và đầu tư nhé.
