Trump siết thuế, thị trường gục ngã

Tháng 3/2025, Tổng thống Donald Trump siết chặt thuế quan với Canada, Mexico và Trung Quốc, khiến thị trường tài chính toàn cầu gục ngã trong chớp mắt. Chứng khoán lao dốc, Bitcoin (BTC) giảm từ 95.000 USD xuống 86.062 USD, và cả thế giới tiền số chìm trong hoảng loạn. Cú siết tay của Trump đã mở ra một cơn bão kinh tế không ai lường trước.

Trump siết thuế – Chính sách cứng rắn tháng 3/2025

Ngày 1/3/2025, Donald Trump đã tung ra một đòn kinh tế đầy quyết liệt, áp mức thuế 25% lên hàng hóa từ Canada và Mexico, đồng thời tăng thêm 10% thuế lên hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, nâng tổng mức thuế với quốc gia này lên 20%. Chính sách này, theo ông, là “liều thuốc mạnh” để đối phó với buôn lậu fentanyl và buôn người qua biên giới Canada-Mexico, cùng dòng ma túy bất hợp pháp từ Trung Quốc tràn vào Mỹ.

Quyết định này đến sau một tháng chờ đợi đầy căng thẳng. Vào ngày 1/2/2025, Trump đã ký sắc lệnh ban đầu nhưng tạm hoãn 30 ngày để Canada và Mexico đưa ra biện pháp kiểm soát biên giới. Khi không nhận được câu trả lời thỏa mãn, ông không ngần ngại siết chặt thuế quan mà không để lại bất kỳ khe hở nào cho thương lượng. Trong bài phát biểu tại Nhà Trắng, Trump nhấn mạnh: “Chúng ta không thể tiếp tục chờ đợi. Họ phải chịu trách nhiệm.”

Cú siết thuế diễn ra trong bối cảnh kinh tế Mỹ đang chao đảo. Cục Dự trữ Liên bang (FED) chi nhánh Atlanta vừa công bố dự báo tăng trưởng GDP quý 1/2025 giảm từ -1.5% xuống -2.8%, một bước lùi đáng lo ngại so với mức +3.9% chỉ vài tuần trước. Với ba đối tác thương mại lớn bị nhắm đến, chính sách cứng rắn của Trump không chỉ là một động thái thương mại mà còn là một cú đánh trực diện vào nền kinh tế toàn cầu, đẩy thị trường vào tình trạng rối loạn chưa từng thấy.

Thị trường tài chính “gục ngã” dưới áp lực thuế

Cú siết thuế của Trump đã khiến thị trường tài chính chịu cú sốc không thể chống đỡ. Chứng khoán Mỹ lập tức lao dốc: chỉ số Dow Jones mất 800 điểm, Nasdaq giảm 3%, đánh tan niềm tin vốn đã mong manh của nhà đầu tư. Nhưng cú đánh mạnh nhất lại nhắm vào thị trường tiền số, nơi Bitcoin – “ngọn cờ đầu” – gục ngã từ 95.000 USD xuống 86.062 USD chỉ trong 24 giờ. Ethereum (ETH) cũng không thoát khỏi vòng xoáy, giảm 15% từ 2.550 USD về 2.130 USD, trong khi toàn bộ altcoin chìm trong sắc đỏ với mức giảm trung bình vượt quá 15%.

Sự tàn phá lan rộng khắp thị trường crypto. Tổng vốn hóa tiền số “bốc hơi” 11%, từ đỉnh cao xuống còn 2,9 nghìn tỷ USD – mức thấp nhất kể từ tháng 11/2021. Tỷ lệ vốn hóa của Bitcoin (Bitcoin Dominance) tăng vọt lên 58%, cho thấy nhà đầu tư vội vã tìm bến đỗ an toàn hơn trong thế giới tiền số. Dữ liệu từ CoinGlass ghi nhận 810 triệu USD lệnh phái sinh bị thanh lý trong 24 giờ, với phần lớn đến từ phe mua khống (long), đẩy Chỉ số Sợ hãi và Tham lam xuống mức 15 – ngưỡng “cực kỳ sợ hãi” phản ánh sự hoảng loạn tột độ của thị trường.

Nguyên nhân khiến thị trường không trụ vững

Sự gục ngã của thị trường không chỉ là phản ứng trước thuế quan mà còn xuất phát từ những rạn nứt sâu xa. Trước hết, chính sách thuế của Trump đe dọa làm sụp đổ các trụ cột thương mại toàn cầu. Canada cung cấp gỗ và năng lượng, Mexico đóng góp ô tô và linh kiện, còn Trung Quốc là nguồn hàng tiêu dùng chủ lực. Việc siết thuế 25% lên hai nước Bắc Mỹ và tăng thuế với Trung Quốc làm dấy lên nỗi lo về chuỗi cung ứng bị gián đoạn, giá cả leo thang và lạm phát bùng phát, khiến nhà đầu tư vội vàng bán tháo các tài sản rủi ro như cổ phiếu và tiền số.

Thứ hai, cú siết thuế đã phá vỡ những tia hy vọng mong manh của thị trường. Chỉ một ngày trước, tâm lý lạc quan từng dâng cao nhờ tin TSMC đầu tư 100 tỷ USD xây dựng 5 nhà máy chip tại Arizona, cùng kế hoạch của Trump lập quỹ dự trữ crypto quốc gia với BTC, ETH, XRP, SOL và ADA. Những thông tin này đã đưa Bitcoin chạm đỉnh 95.000 USD. Nhưng sắc lệnh thuế quan như một cơn gió lạnh, dập tắt mọi kỳ vọng, khiến nhà đầu tư quay lưng với tiền số để bảo vệ vốn trước viễn cảnh kinh tế u ám.

Cuối cùng, bối cảnh kinh tế Mỹ suy yếu là “đòn knock-out”. Dự báo GDP quý 1/2025 giảm mạnh xuống -2.8% từ FED Atlanta làm tăng nỗi sợ về một cuộc suy thoái toàn cầu. Trong tình thế đó, các tài sản biến động cao như tiền số trở thành mục tiêu đầu tiên bị rút vốn, dẫn đến sự sụp đổ không thể tránh khỏi của cả chứng khoán và crypto.

Phản ứng quốc tế và hệ lụy kinh tế

Cú siết thuế của Trump không chỉ gây sóng gió trong nước mà còn làm dậy sóng quốc tế. Canada lập tức phản pháo, với Thủ tướng Justin Trudeau chỉ trích đây là “đòn đánh không cần thiết”, cảnh báo về những thiệt hại nghiêm trọng cho thương mại khu vực Bắc Mỹ. Mexico cũng lên tiếng lo ngại, khi ngành ô tô và linh kiện điện tử – động lực kinh tế chính của họ – đối mặt với nguy cơ bị bóp nghẹt bởi thuế 25%. Trung Quốc, với mức thuế tổng cộng 20%, được dự đoán sẽ tung biện pháp trả đũa toàn diện, làm nóng lại cuộc chiến thương mại vốn chưa bao giờ nguội lạnh với Mỹ.

Những phản ứng này kéo theo hệ lụy kinh tế sâu rộng. Nếu Canada giảm xuất khẩu gỗ và năng lượng, Mexico cắt cung ứng ô tô, còn Trung Quốc hạn chế nguyên liệu thô, giá hàng hóa toàn cầu sẽ tăng vọt, đẩy lạm phát tại Mỹ lên cao. Điều này có thể buộc FED phải tăng lãi suất, gây áp lực thêm lên thị trường tài chính vốn đã rệu rã. Về ngắn hạn, chứng khoán và tiền số sẽ tiếp tục chịu sức ép, với nguy cơ Bitcoin thủng mức 80.000 USD nếu căng thẳng không giảm. Trong dài hạn, nếu chiến tranh thương mại leo thang, kinh tế toàn cầu có thể rơi vào suy thoái, kéo dài “mùa đông” của thị trường tài chính. Nhưng nếu Trump đạt được mục tiêu kiểm soát ma túy và buôn lậu, sự ổn định có thể trở lại, mở ra cơ hội phục hồi cho thị trường.

Theo nhận định của iBlockchain, việc Trump siết thuế tháng 3/2025 đã khiến thị trường tài chính gục ngã, từ chứng khoán Mỹ đến tiền số, với Bitcoin giảm mạnh xuống 86.062 USD giữa cơn hoảng loạn lan rộng. Phản ứng quốc tế và kinh tế bất ổn làm trầm trọng thêm cú sốc, đặt ra thách thức lớn cho nhà đầu tư. Đây là lời cảnh báo rằng thị trường không thể chống đỡ trước những cú đánh chính sách lớn; tương lai vẫn là một dấu hỏi lớn.